1 Listopada br. weszła w życie nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, która wprowadza m.in. nowe formy usług społecznych, w tym: usługi krótkoterminowe dzienne i całodobowe w domach pomocy społecznej oraz usługi sąsiedzkie. Na szczególną uwagę zasługują zmiany w mieszkalnictwie treningowym i wspomaganym.

„Mieszkania chronione” zostają zastąpione „mieszkaniami treningowymi i wspomaganymi”. Celem zmian jest podkreślenie podmiotowości osób z niepełnosprawnościami oraz innych osób korzystających z tej formy wsparcia. Nowelizacja poszerza krąg podmiotów uprawnionych do prowadzenia mieszkań treningowych i wspomaganych. Zmiany dotyczą sposobu realizacji usług w nowych typach mieszkań i mają na celu jeszcze większe spersonalizowanie usług oferowanych w ramach tej formy wsparcia, m.in. wsparcie w mieszkaniu wspomaganym będzie mogła uzyskać osoba pełnoletnia, która ze względu na trudną sytuację życiową, wiek, niepełnosprawność lub chorobę, bezdomność, przemoc w rodzinie potrzebuje wsparcia w funkcjonowaniu w codziennym życiu, ale nie wymaga usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki.

Mieszkania treningowe lub wspomagane, mogą być prowadzone przez: jednostkę organizacyjną pomocy społecznej, organizację pozarządową oraz inne podmioty, prowadzące działalność w zakresie pomocy społecznej, pieczy zastępczej lub integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Zatem możliwe jest prowadzenie tej formy wsparcia przez domy pomocy społecznej.

Należy jednak pamiętać o zasadniczych kwestiach związanych z ich prowadzeniem. Podstawowym problemem jest status budynku w którym prowadzony jest DPS. Aby przekształcić obecne pomieszczenia DPS na mieszkania treningowe lub wspomagane należy spełnić wiele warunków formalno-prawnych, w tym w zakresie zmiany sposobu użytkowania budynku.

Dlatego wskazane jest by przy tworzeniu mieszkań treningowych i wspomaganych przy domach pomocy społecznej, tworzyć je w innych budynkach niż budynki, w których prowadzona jest zbiorowa opieka całodobowa.

Warto zaznaczyć, iż trwałe oddzielenie tych dwóch funkcji sprzyjać będzie samodzielności osób korzystających ze wsparcia mieszkaniowego.

Co więcej, jeżeli zamierzamy skorzystać ze wsparcia środków Unii Europejskiej, należy pamiętać, iż zapisy Wytycznych dotyczących realizacji projektów z udziałem środków Europejskiego Funduszu Społecznego Plus w regionalnych programach na lata 2021–2027 – Sekcja 4.3.3. Usługi w mieszkaniach, nie pozwalają na zlokalizowanie mieszkalnictwa treningowego i chronionego na nieruchomości, w której znajduje się placówka opieki instytucjonalnej (m.in. dom pomocy społecznej).